ONCE WERE WARRIORS
een recensie door Menno Peeters

Waardering: 9.0 (max. 10.0)

Jaar: 1994
Speelduur: 109 min.
Regie: Lee Tamahori
Produktie: Robin Scholes
Script: Riwia Brown, gebaseerd op het boek van Alan Duff
Muziek: Murray McNabb, Murray Grindlay
Beelden: Stuart Dryburgh
Cast: Rena Owen, Temuera Morrison, Mamaengaroa Kerr-Bell, Julian Arahanga, Taungaroa Emile, Cliff Curtis

Wat kun je toch een volstrekt verkeerde indruk van een film hebben. Vorig jaar zag ik maandenlang de posters en het andere promotiemateriaal van ONCE WERE WARRIORS in de Amsterdamse bioscoop Alfa hangen. Ik zag de Maori- gezichtsbeschilderingen en dacht hier met een soort van documentaire over Maori-stammen 'ergens in de natuur' te maken te hebben. Ik heb er erg goede verhalen over gehoord en herinnerde me Harvey Keitel en Sam Neill met beschilderingen nog, dus besloot ik de film uiteindelijk te huren. Wie schetste mijn verbazing toen bleek dat hij meer op BOYZ 'N THE HOOD leek dan op THE PIANO?

Ergens in de achterbuurten van Zuid-Auckland woont de familie Heke. Beth (Rena Owen) is een huisvrouw met hart voor haar familie. Haar man Jake (Temuera Morrison) echter brengt het grootste gedeelte van zijn tijd door in de kroeg, om tevens zo nu en dan al zijn vrienden mee te nemen naar zijn huis voor een zuipfestijn. Vooral als hij dronken is, heeft hij snel agressieve neigingen tegenover Beth en hij slaat haar dan ook regelmatig, tot afgrijzen van de vijf kinderen. Het verzet van Beth wordt steeds heviger en als haar dertienjarige dochter Grace (Mamaengaroa Kerr-Bell) het slachtoffer blijkt te worden van de gore en gewelddadige praktijken van Jake en zijn asociale vrienden, slaan bij haar de stoppen door.

ONCE WERE WARRIORS kent vele sterke facetten, maar het acteren van Temuera Morrison staat boven alles. Hij maakt van Jake een schrikbarende verschijning wiens briesende gezicht huiveringen over het gehele lichaam teweeg brengt. Met name de woede tegen het eind van de film, voornamelijk gericht op een vriend van hem, knalt van het scherm.

Veel bewondering oogst ook Mamaengaroa Kerr-Bell als dochter Grace, die wellicht de meeste pijn te verduren krijgt. Ze heeft één goede vriend, wonend in een autowrak, met wie ze goed kan praten, maar als door een gruwelijke gebeurtenis haar vertrouwen in mannen bijna volledig vernietigd wordt, is ook deze vriendschap niet voldoende haar in nog enigszins gezond leven te houden.

Regen in een zwarte steeg, agressie afgereageerd op een boom, de overledene een kus geven om ware gevoelens van liefde te uiten, het zijn allemaal wonderlijk mooi in beeld gebrachte scenes. De genoemde passages hebben overigens allemaal veel te maken met Grace. Haar karakter is dan ook ontzettend boeiend. Eerlijke en liefdevolle gevoelens redden het eens te meer niet tegenover geweld en uitingen van onbegrip. Eens was zij een krijger.

De rest van de cast is solide. Rena Owen is als Beth het sterkst als ze in opstand komt tegen het tiranniserende gedrag van haar man. Julian Arahanga is Nig, de oudste zoon en de enige die het geweld thuis ontvlucht, om in een lokale bende zijn nieuwe familie te vinden. Arahanga komt niet bijster veel in beeld, maar vertolkt dan ook de minst belangrijke rol. Boogie, de tweede zoon, wordt gespeeld door Taungaroa Emile. Ook hij wordt langzaam maar zeker meegesleurd in de wereld van corruptie, wraak en verdriet.

De Maori-cultuur speelt slechts een achterliggende rol, waardoor de herkenning en identificatie iets makkelijker wordt. ONCE WERE WARRIORS is zeker niet vervaardigd om de toeschouwer iets over die 'andere cultuur' te leren, maar wel ondermeer om aan te geven dat echtelijke conflicten en de daaruit voortvloeiende pijn overal voorkomen. Het is een meeslepend werk geworden, dat doet leren en beseffen hoe eigen relaties met anderen in elkaar zitten en hoe verwerpelijk geweldpleging is. Hoe depressief de toon ook constant is, ONCE WERE WARRIORS is een uitermate sterke film.

(c)opyright Menno Peeters (mpeeters@pvda.nl), 05-10-95

Return to index