PUMP UP THE VOLUME
een recensie door Menno Peeters
Waardering: 10.0 (max. 10.0)
Jaar: 1990
Speelduur: 100 min.
Genre: Drama
Regie: Allan Moyle
Produktie: Rupert Harvey, Sandy Stern
Script: Allan Moyle
Muziek: Cliff Martinez
Cast: Christian Slater, Samantha Mathis, Scott Paulin, Annie Ross, Ellen Greene, Billy Morrissette, Cheryl Pollak, Mimi Kennedy
Elke avond om tien uur begint Hard Harry (Christian Slater), pseudoniem voor Mark Hunter, zijn uitzending. Soms duurt zijn programma vijf minuten, soms vijf uur. Maar altijd zit het vol eindelijk geuite frustratie, gevoel van vertrouwen en veelzeggende muziek. Harry laat zijn ongenoegen blijken over de leiding van Hubert Humphrey High, waardoor duidelijk wordt dat hij een leerling van die school is. Harry krijgt steeds meer luisteraars en ook steeds meer brieven van tieners die hun hart willen uitstorten. Op een avond heeft hij telefonisch contact met een jongen die beweert zelfmoord te willen plegen. Als de volgende morgen blijkt dat Malcolm Kaiser inderdaad een einde aan zijn leven heeft gemaakt, wordt het moeilijk om de uitzending voort te zetten. Nora (Samantha Mathis), een trouwe luisteraar, is er inmiddels achter gekomen dat Hard Harry (of: Happy Harry Hardon) in het dagelijks leven Mark Hunter heet en zoekt contact.
Er zijn maar zeer weinig films geproduceerd die de problemen van tieners
serieus nemen. THE BREAKFAST CLUB uit 1985 deed goed werk, evenals
HEATHERS (1989, met Winona Ryder en ook al Christian Slater). Door
'volwassenen' worden deze films zelden hoog aangeslagen, waarschijnlijk
vooral door het hoge gehalte aan humor. Vaak wordt niet ingezien dat
snijdend sarcasme een sterke uiting van frustratie en irritatie kan zijn
(dat is ook een van de redenen waarom Paul de Leeuw door velen niet
gewaardeerd wordt). Ook PUMP UP THE VOLUME bevat een flinke dosis humor,
waarbij ouders, het schoolhoofd, een decaan en vooral de maatschappij het
moeten ontgelden. Deze humor vormt uiteindelijk echter absoluut niet de
hoofdmoot. Er zijn vele passages aanwijsbaar die uitingen van pure emotie
met zich meebrengen. Met name het korte gesprek dat Mark/Harry voert met
Malcolm Kaiser is tranentrekkend (en dat betekent in dit geval niet
sentimenteel).
De verleiding is groot om de hoofdrol in PUMP UP THE VOLUME in twee
karakters op te delen. Dat is echter absoluut niet juist, want Mark en
Harry zijn één en zondermeer dezelfde persoon onder verschillende
omstandigheden. In gezelschap is Mark verlegen, in zijn hoofd echter
stormen de problemen voort. Rechtstreeks praten met iemand anders is voor
hem vrijwel onmogelijk en hij uit zich dan ook alleen als hij visueel
alleen is. Ook al lijkt het vaak niet zo, maar een groot deel van de
jongeren 'gedraagt' zich zo. Kun je je als kijker echter niet
identificeren met Mark, dan zijn er ongetwijfeld andere personen in de film
waarmee dat wel kan.
Het enige waar wel vrijwel alle recensenten, jong of oud, het over eens zijn, is dat Slater in deze film geweldig op dreef is. Hij is een van de weinige personen die in meerdere goede jongerenfilms ('tienerfilm' blijft een enge term, zo beperkend) optrad, al blijft hij ver achter bij Winona Ryder (Lucas, Heathers, Mermaids, Welcome Home Roxy Carmichael, Reality Bites). Christian doet waarschijnlijk niets meer dan zichzelf spelen en daaruit blijkt eens te meer dat dat een van de moeilijkste rollen is die een acteur op zijn schouders kan nemen. Dat is nauwelijks film na film vol te houden, vandaar vast ook dat Christian Slater na deze film koos voor meer ontspannender rollen in o.a. YOUNG GUNS II, ROBIN HOOD - PRINCE OF THIEVES en KUFFS. Zijn rol in deze extreem krachtige film ziet hij zelf dan ook nog altijd terecht als zijn sterkste tot nog toe.
Samantha Mathis maakt haar debuut in PUMP UP THE VOLUME. Nora Diniro is schijnbaar de tegenpool van Mark Hunter; ze lijkt huppelend, pratend en vooral spijbelend door het leven te gaan. Maar ook zij is anders als ze alleen op haar kamer is. Happy Harry Hardon (Hubert Humphrey High, geen toeval) verwoordt het perfect in een van zijn uitzendingen: 'I was just thinking how strong people can be. How everyone is alike in some way and how everyone needs the same things.' Samantha Mathis koos na deze rol voor eenzelfde weg als Christian Slater; haar werk in SUPER MARIO BROS. en THIS IS MY LIFE was vele malen makkelijker. In 1993 was ze samen te zien met River Phoenix in THE THING CALLED LOVE en was ze getuige van Phoenix' tragische overlijden bij Johnny Depp's Viper Room nachtclub.
'Music is a universal language for all', aldus Above the Law op 'Freedom of
speech'. De soundtrack van PUMP UP THE VOLUME staat dus bol van de stevige
nummers. Een paar van de allersterkste nummers uit de film zijn echter
niet op de CD te vinden. Zo wordt 'Everybody knows' van Leonard Cohen node
gemist (de versie van Concrete Blonde is wel aanwezig). Ook 'If it be your
will' van Cohen, 'Hello dad.. I'm in jail' (Was Not Was), Urban Dance
Squad, Beastie Boys en The Descendants ontbreken. Op de CD wel te vinden
is Ivan Neville, van wie het als Lenny Kravitz-klinkende 'Why can't I fall
in love' in de film het romantische hoogtepunt begeleidt. Verder geven The
Pixies, Bad Brains (met Henry Rollins), Soundgarden, Sonic Youth, Cowboy
Junkies en Chagall Guevara act de presence. Natuurlijk bevat een zo
gevarieerde verzameling ook enkele mindere nummers. Met name het tijdens
de aftiteling te horen 'Stand' van Liquid Jesus is bijzonder zwak. Smaken
verschillen.
Veel gehoorde kritiek op de film is dat geen enkele volwassene serieus zou worden geportretteerd. Hier had regisseur en scriptschrijver Allan Moyle kennelijk al op gerekend, gezien de aanwezigheid van lerares Jan Emerson (Ellen Greene). Zij is inderdaad de enige volwassene die iets positiefs heeft toe te voegen aan het verhaal. De film moet dan ook gezien worden door de ogen van een tiener, zoals HOME ALONE door de ogen van een kind en THE AGE OF INNOCENCE door de ogen van een volwassene gezien moeten worden. De over het algemeen aanwezige tendens om tieners niet serieus te nemen komt ook tot uiting in de beoordeling van films en dat is hartstikke verkeerd. De enige persoon in PUMP UP THE VOLUME die te veel een karikatuur wordt, is roddelpers-journalist Shep Sheppard. Hij speelt echter een dermate kleine rol dat dit meer komisch dan storend is.
PUMP UP THE VOLUME speelt in Amerika en eindigt op een manier die voor
sommige niet-Amerikanen nogal onrealistisch overkomt. Volledige vrijheid
van meningsuiting is echter ook buiten de Verenigde Staten lang niet overal
aanwezig. Een radiopiraat in Nederland zou met zoveel aanhang en
binnenkomende klachten van mensen die er niks van begrijpen vast en zeker
ook worden opgespoord. Bovendien is in de film de aktie lang niet zo
belangrijk als de achterliggende gedachte.
Op moeilijk en in de filmwereld nog weinig verkend terrein is er een film
die binnen de doelgroep de kracht heeft levens te redden, te veranderen en
hoop te geven. PUMP UP THE VOLUME is een torenhoog monument dat te weinig
erkenning heeft gekregen.
(c)opyright Menno Peeters (mpeeters@pvda.nl), 05-10-95
Return to index