THE SHAWSHANK REDEMPTION
een recensie door Menno Peeters
Waardering: 9.0 (max. 10.0)
Jaar: 1994
Speelduur: 142 min.
Regie: Frank Darabont
Produktie: Niki Marvin
Script: Frank Darabont, gebaseerd op Stephen King's "Rita Hayworth and The Shawshank Redemption"
Muziek: Thomas Newman
Beelden: Roger Deakins
Cast: Tim Robbins, Morgan Freeman, Bob Gunton, William Sadler, Clancy Brown, Gil Bellows, James Whitmore
Limburgse videotheken, sta me bij. Ik kom binnen met de vraag 'of het klopt dat THE SHAWSHANK REDEMPTION vandaag op video verschijnt.' Men kent de film niet, weet niks van bijvoorbeeld zeven Oscarnominaties en schijnt niet voor me te kunnen opzoeken dat de film inderdaad op 27 september in de zaak zou moeten liggen. Uiteindelijk verhuurt hij wel als een trein en moet ik een week wachten voor ik de langverwachte rolprent eindelijk kan zien. Na nog bijna twee een half uur blijkt het wachten niet voor niets.
Bankier Andrew Dufresne (Tim Robbins) heeft een celstraf van tweemaal
levenslang aan zijn broek gekregen wegens vermeende moord op zijn vrouw en
haar minnaar. Hij komt terecht in de Shawshank gevangenis en maakt kennis
met de bekende verschijnselen van een dergelijke instelling: vernedering,
bedrog, pijn en eenzaamheid. Tevens ontmoet hij er echter de reeds twintig
jaar in de cel vertoevende Red (Morgan Freeman), met wie hij vriendschap
sluit. Andrew, Andy, zal veel goede dingen voor zijn mede-gevangenen doen
en iedere betrokkene veel leren over doorzettingsvermogen en recht, maar
bovenal over hoop.
In de geschiedenis van de film zijn er hele massa's films over en in
gevangenissen en concentratiekampen, kortom over plaatsen waar mensen
opgesloten zitten, gemaakt. 'Escape' is een veel gezien woord in de titels
en het bleek mogelijk uit Colditz, Alcatraz en Sobibor te ontsnappen. Ook
THE SHAWSHANK REDEMPTION bevat een knappe poging uit de klauwen van het
zwaarbeveiligde gebouw te vluchten, maar dit is hier slechts bijzaak. Wat
belangrijker is, is dat wat geleerd wordt over de zin en onzin van het
verblijf in de gevangenis.
Andy Dufresne is een bijzonder sterk in zijn schoenen staand persoon. Soms
lijkt het alsof hij vanaf het moment dat hij Shawshank binnenkwam al
precies in zijn hoofd had wat hij de komende twintig jaar zou doen. Een
maand isoleercel krijgt hem er niet onder, want hij blijft geloven in dat
wat hij van plan is. Zijn ingenieuze ontsnappingsplan is niet, zoals de
meeste van deze plannen, een samenzwering tussen diverse gevangenen en
eventueel bewakers, maar een schitterend lang bewaard geheim. Dat dit plan
in de film erg ver, tot jaren na uitvoering, in beeld wordt gebracht, werpt
een kleine smet op het verder briljante script.
"Rehabilitatie is een leeg woord," aldus Ellis Boyd Redding, oftewel Red
als hij na zijn opsluiting bij een commissie mag komen vertellen of hij na
al die jaren een beter mens is geworden. De jongeman met de stempels die
toe- of afwijzing voor vrijlating toekennen staat met zijn mond vol tanden.
In deze scene bewijst Morgan Freeman dat hij zijn Oscarnominatie (de Oscar
ging in 1994 uiteindelijk naar Martin Landau voor ED WOOD) dubbel en dwars
verdiende. Samen met de ook uitstekende Tim Robbins stuwt hij THE
SHAWSHANK REDEMPTION naar grote hoogten.
De andere bajesklanten zijn niet veel meer dan schermvulling, maar de rol van bijvoorbeeld William Sadler, die tot nu toe vrijwel enkel bekend was als opper-boef in DIE HARD 2, is op z'n minst verrassend. Frank Darabont regisseert indrukwekkend, zeker gezien het feit dat de filmencyclopedieën tot nog toe enkel de tv-film BURIED ALIVE (originele titel!) met in een hoofdrol Jennifer Jason Leigh bij zijn naam vermelden.
De film komt een beetje traag op gang, maar na anderhalf uur blijkt dit
puur versterkend te werken. THE SHAWSHANK REDEMPTION is originaliteit ten
top en zeer indrukwekkend. Dat is regelmatig anders bij op een verhaal van
Stephen King gebaseerde films.
(c)opyright Menno Peeters (mpeeters@pvda.nl), 05-10-95