Pooh's Magazine editie 6/95 1 December 1995 (Dubbelnummer)

SE7EN

Waardering: 9.5 (max. 10.0)

Jaar: 1995
Speelduur: 123 min.
Regie: David Fincher
Produktie: Arnold Kopelson, Phyllis Carlyle
Script: Andrew Kevin Walker
Muziek: Howard Shore
Beelden: Darius Khondji
Cast: Morgan Freeman, Brad Pitt, Gwyneth Paltrow, John C. McGinley, Richard Roundtree, Kevin Spacey

Moord. Het is en blijft één van de grootste inspiratiebronnen die de wereld van de cinema kent. Door de jaren heen hebben duizenden, zo niet miljoenen mensen op het scherm het loodje gelegd. Met de dood kun je alle kanten uit. Je kunt je ermee vermaken, je kunt je erover verbazen, je in rouw dompelen of er van leren. De dood is op z'n minst even boeiend als het leven, zullen velen met mij eens zijn.

Rechercheur William Somerset (Morgan Freeman) nadert het einde van zijn loopbaan. Met nog enkele dagen te gaan, stuit hij op een gruwelijke zaak. Een bijzonder dikke man wordt verminkt, met zijn hoofd in een bord spaghetti aangetroffen. Somerset wordt bijgestaan door David Mills (Brad Pitt), die niet zoveel ziet in de weloverwogen, goed doordachte plannen van zijn oudere collega om de moordenaar te vinden. Deze persoon baseert zijn daden op de zeven doodzonden, waarvan vraatzucht de eerste is. Het onderzoek krijgt enkele zonden en dus enkele moorden later een adembenemende wending.

Het is niet te voorkomen dat de eerste helft van de film de gedachten constant afdwalen na het op dat moment nog superieur lijkende THE SILENCE OF THE LAMBS. SE7EN heeft niet de beschikking over Anthony Hopkins en, als hij uiteindelijk in beeld komt, ook niet over een bijzonder charismatische killer. Was in de grote Oscarwinnaar van 1991 Buffalo Bill nog een man die egocentrische motieven had, in David Fincher's beste werk tot nu toe staan zaken die iedereen aangaan sterk centraal. In dat opzicht verschillen de twee films van elkaar. Beide verwerken de motieven echter op fenomenale wijze in de verhaallijn.

SE7EN (zo wordt de film op het scherm genoemd, dus laat ik dit geintje maar blijven gebruiken) is vrijwel alleen maar donker. Pikzwarte steegjes, zware regenval en kamers die nogal aan een opruimbeurt toe zijn, bepalen het beeld van de film. Net als de ergernis dreigt toe te treden echter, verplaatst het verhaal zich naar een zonovergoten open veld voor de grootse finale.

Net zoals in THE SILENCE OF THE LAMBS wordt de film écht beklemmend op het moment dat de moordenaar volledig open in beeld wordt gebracht. Dan wordt duidelijk dat het gaat om een persoon met denkbeelden die totaal niet getuigen van volledige krankzinnigheid, maar van een portie realistisch en logisch nadenken waar zijn slachtoffers nooit aan toe zijn gekomen. Dat rechtvaardigt zijn daden uiteraard niet, maar het maakt de zaak een stuk gecompliceerder voor met name rechercheur Mills.

Brad Pitt heeft ervaring genoeg als het gaat om het neerzetten van rollen aan de 'donkere kant' van de samenleving. In TOO YOUNG TO DIE? en KALIFORNIA was híj degene die opgejaagd werd. Nu mag hij eens uitpluizen hoe het werk bij de goeie jongens eruit ziet. Hij lijkt in de beginfase volledig in de verkeerde film te zitten. David Mills is een irritant persoontje dat slechts aanwezig lijkt om met Pitt het grote publiek te trekken. Later wordt hij echter een onmisbare schakel als hij persoonlijk bij de slachtpartijen betrokken raakt en, nog belangrijker, het één en ander leert van Somerset.

Morgan Freeman ontving terechte Oscarnominaties voor zijn rollen in DRIVING MISS DAISY (1989) en THE SHAWSHANK REDEMPTION (1994). Middels SE7EN is hij één van de weinigen die Brad Pitt in een film qua acteerwerk in de schaduw zetten. William Somerset is een geharde rechercheur, die zijn afgrijzen over de ook voor hem extreem moeilijke zaak in zichzelf uitvecht. Dit in tegenstelling tot Mills, die er niet zo mee zit af en toe illegaal een deurtje in te trappen.

Een bescheiden doch onmisbare bijrol is weggelegd voor Gwyneth Paltrow als de vrouw van David. Wederom wordt eerst de suggestie gewekt dat dit gedeelte van de film er snel ingemoffeld is, in dit geval voor noodzakelijke romantiek of iets dergelijks. Niks is minder waar, want Tracy speelt een cruciale rol in de ontknoping. Dit ligt erg voor de hand, maar het slot wordt er niet minder bloedstollend om.

De slachtoffers van de seriemoordenaar in SE7EN hebben allemaal één overeenkomst: ze leveren in zijn ogen een negatieve bijdrage aan het reeds afgrijselijk verneukte leven op aarde. Het zijn stuk voor stuk lui die zich nauwelijks realiseren wat voor shit er rondom hen aanwezig is en corruptie hoog in het vaandel hebben. Met andere woorden: ze denken niet of verkeerd na over zaken als liefde, vertrouwen en respect voor bijvoorbeeld kunstvormen. In dat licht is het wellicht interessant de gedachten eens te laten gaan over mensen die in de bioscoopzaal gedurende nagenoeg de hele film zich slechts bezig schijnen te kunnen houden met giebelen, kraken en het irriteren van anderen.

©Copyright Menno Peeters (mpeeters@pvda.nl), 22-11-95