Wat is een rollenspel? Een groep zit geconcentreerd rond een tafel. Op het midden van de tafel ligt een spelbord waarop een vertrek is uitgetekend. De spelers schuiven af en toe met een stel pionnen over het spelbord. Zo te horen zijn ze met iets heel raars bezig: Deze mensen zijn bezig met een rollenspel. Een rollenspel is een kruising tussen een bordspel, het lezen van een avonturenboek en een beetje toneelspelen. Vrijwel iedereen heeft wel eens aan een rollenspel meegedaan. Een paar kinderen die Cowboy en indiaantje aan het spelen zijn spelen al een rollenspel. Rollenspelen worden ook gebruikt in het onderwijs en in de klinische psychologie, maar voor de lezers van dit boek is het rollenspel toch vooral een hobby. De handelingen van de deelnemers zijn niet echt: ze doen alleen alsof ze echt zijn. Ze spelen dus in een gefantaseerde wereld. De acties van de spelers hebben een effect in de virtuele wereld en ze doen net alsof de efffecten echt zijn. Neem Cowboy en indiaantje: de spelers sluipen om elkaar heen en roepen pang-pang als ze om elkaar schieten en doen net alsof ze dood neervallen als ze geraaktworden. In een rollenspel als hierboven omschrijven de spelers alleen in woorden wat ze doen, ze doen het niet na in de echte wereld. Een van de deelnemers aan het rollenspel wordt aangewezen als spelleider. De overige deelnemers spelen de rollen of hoofdpersonen van het gebeuren. De spelleider is verantwoordelijk voor het handhaven van de regels in de fantasiewereld. De spelleider heeft de rol van regisseur, scheidsrechter en verteller. Soms komen de spelers in de fantasiewereld een ander iemand tegen, een rol buiten de groep welke op dat moment even door de spelleider wordt gespeeld. Het grootste deel van het spel bestaat uit praten. De spelers vertellen wat hun personages doen en de spelleider vertelt vervolgens hoe de omgeving op de personages reageert. De hoofdpersonen in een verhaal worden de personages genoemd. Er is geen winnen of verliezen zoals in een normaal spel. De spelers spelen niet tegen, maar met elkaar. De spelleider speelt niet tegen de spelers, maar probeert er voor te zorgen dat het geheel goed loopt en dat alle spelers een leuke avond of middag beleven. Soms heeft de spelleider hulp nodig om de fantasiewereld beter te kunnen beschrijven. ls de spelers zich bijvoorbeeld in een erg ingewikkelde omgeving bewegen kan het helpen als de spelleider even op papier voortekent hoe die omgeving er uit ziet. Een ander belangrijk hulpmiddel zijn spelregels. URG is een set spelregels voor een rollenspel. Sessies en verhalen De spelleider werkt de geplande gebeurtenissen van een rollenspel meestal van te voren uit. Zo een uitgewerkt avontuur wordt een sessie genoemd en duurt meestal een hele middag of avond. Iedere sessie heeft een bepaald thema en soms ook een omschreven doel. De spelers spelen rollen die bij de sfeer van de sessie passen, bijvoorbeeld een groep jonge ridders in een sprookjesverhaal. Tijdens een sessie kunnen de personages een draak verslaan, de omgeving zuiveren van geboefte, een machtig heer helpen zijn macht te vergroten of schone maagden verlossen van snode belagers. De spelleider verzint de uitdaging en het is aan de spelers om voor hun personages de oplossing van het probleem te verzinnen. Soms bestaat de oplossing uit een moeilijke puzzel. Soms moeten ze praten met een van de vele figuranten die de spelleider verzonnen heeft. Soms helpen listen noch gevlij en rest slechts geweld. Een spelleider kan een serie avonturen achter elkaar bedenken die met elkaar verbonden een heel lopend verhaal vormen. Zo een verhaal zal dan uit meerdere sessies bestaan. De verschillende sessies vormen dan een soort hoofdstukken en de hoofdstukken samen vormen een soort boek. In de loop van het verhaal kunnen de personages in macht en ervaring groeien. Zo zijn hele carrières mogelijk: een personage kan zijn carrière beginnen als eenvoudig rekruut bij een lagere nobele. Hij heeft een goede vriend die bij een plaatselijk magiër in de leer is. In het begin krijgt hij eenvoudige klusjes, zoals patrouille lopen, op jacht gaan naar landlopers of misschien mag hij een keer met zijn heer mee als hij een bezoek aan zijn buurman brengt. Door zijn daden wordt hij ervarener en beter in zijn beroep en al snel stijgt hij in de achting van zijn heer. Zijn vriend wijkt nooit van zijn zijde en is inmiddels een magiër van naam geworden. De mensen spreken over hem met respect en hij gaat steeds grotere uitdagingen aan. Na iedere sessie krijgen de personages meer kracht en mogelijkheden. Daardoor kan de spelleider ze grotere uitdagingen geven. Op het eind verslaat hij met behulp van zijn vriend een draak en trouwt hij de dochter van de koning. Dit verhaal is misschien een beetje cliché, maar het is wel een voorbeeld van hoe je in een aantal sessies een verhaal kan vertellen. URG staat voor Universele Rollenspel Generator. Er zijn vele verschillende sets regels voor rollenspellen in omloop. De meeste van die regels houden zich met één specifiek genre verhaal bezig. Zo zijn er regels voor SF-verhalen, regels voor fantasy, regels voor sprookjesachtige verhalen en regels voor spionage. URG probeert voor al dit soort verschillende verhalen regels te bieden. De regels van URG zijn in tegenstelling met die van een normaal spel geen absolute wetten. Ze zijn te vergelijken met het gereedschap in een grote gereedschapskist. Net zo goed als je bij een klus niet alle stukken gereedschap zult gebruiken zul je niet voor alle verhalen alle regels nodig hebben. De regels van URG laten zich gemakkelijk aan verschillende soorten verhalen aanpassen. Laat iedere groep spelers die regels gebruiken die zij nuttig vinden en de overige regels negeren. URG is geen gemakkelijk spel. De regels zijn getest door en geschreven voor een groep medewerkers en (ex) studenten van de Technische Universiteit Twente van wie de meesten zeer ervaren rollenspelers zijn. Mensen die nog nooit een rollenspel hebben gespeeld worden vaak overweldigd door de enorme hoeveelheid spelregels die op hen af komen. Als je Monopoly of Risk gewend bent is een spel als URG wel even schrikken. Het is daarom een goed idee om eerst eens een keer met een groep ervaren spelers mee te spelen, of gewoon eens van een afstand een lopend verhaal te volgen. Dit geeft een goed idee waar het allemaal om gaat. Als het spel daarna nog steeds leuk lijkt is er altijd wel een ervaren spelleider of speler die een nieuwe speler behulpzaam wil zijn met het uitwerken van een eigen personage. Tijdens dit uitwerken komen de belangrijkste regels vanzelf aan de orde. Waarom al die regels ? Regels zorgen er voor dat de spannende momenten in het spel eerlijk en begrijpelijk worden afgehandeld. De spelregels geven aan wat een personage wél en wat hij niet kan. De spelleider en de spelers kunnne op deze manier beter voorzien welke uitdagingen ze aankunnen. Het is geen kunst om een verhaal te verzinnen waarbij alle personages kansloos om het leven komen. De uitdaging bestaat uit het verzinnen van sessies die spannend zijn zonder dat er brokken gemaakt worden. Waarom nu zo veel verschillende regels? Stel dat een groep spelers wordt overvallen door een groep struikrovers. Na het verplichte je geld of je leven ontstaat er een gevecht. In het gevecht mikt een van de bandieten op een personage en schiet. De speler wil natuurlijk dat het schot mist, maar de spelleider wil misschien wel dat het schot net raak gaat. De spelregels voor het gevecht houden rekening met de ervaring van de bandiet, de kracht van zijn wapen, de afstand tussen beiden en de vaardigheid van het personage bij het ontwijken van schoten. De regels bieden dus een objectieve manier om te kijken of het schot raakt of mist. Met andere woorden: De regels beslissen als de spelleider en de spelers het niet altijd eens zijn. De regels zijn een afspraak tussen spelleiders en spelers. De regels zijn geen wetten: ze mogen vrij worden veranderd en anders geinterpreteerd door andere groepen. Natuurlijk weten de spelers aan het begin van een sessie niet precies wat er gaat gebeuren. Alleen de spelleider weet van te voren hoe de omgeving er uit gaan zien. De spelleider is de grote regisseur van het verhaal, daarom moet hij tijdens een sessie het laatste woord hebben over wat de spelers tegen komen, welke spelregels er worden gebruikt en hoe ze moeten worden geïnterpreteerd. Natuurlijk luistert iedere spelleider naar kritiek van zijn spelers. Maar uiteindelijk weet alleen de spelleider hoe zijn verhaal in elkaar zit. Bovendien bestaat er anders het risico dat er tijdens een sessie allen over de regels wordt gepraat, en niet over het avontuur dat de personages beleven. Daarom is er in URG eigenlijk maar één vaste regel: Tijdens de sessie heeft de spelleider altijd gelijk Ná de sessie is er altijd een mogelijkheid om de spelleider uit te leggen wat er fout ging. Dan is ook het geschikte moment gekomen om afspraken te maken over het gebruik van spelregels. Spelers en spelleiders zoeken meestal een groep die het beste bij hun eigen stijl van spelen valt. Spelers die veel van actie houden zijn bijvoorbeeld beter op hun plaats in een Indiana Jones-achtig verhaal dan in een subtiel verhaal met veel romantische ontwikkelingen. Het is ook mogelijk om in een groep van spelers de rol van spelleider af te laten wisselen. Op deze manier kan een speler bij meerdere spelleiders in verschillende verhalen bezig zijn. URG in vergelijking met andere set regels.